ဆေးပညာအချုပ် - ပုဂ္ဂလပညတ်၊ ဓာတ်အတတ်

 လောက၌ ရှိကြကုန်သော သက်ရှိသက်မဲ့ ခန္ဓာကိုယ်၊ ရုပ်ဝတ္ထု၊ ရှိရှိသမျှ အရာအားလုံးတို့သည် ပထဝီ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော၊ ဝဏ္ဏ၊ ဂန္ဓ၊ ရသ၊ သြဇာဟူသော အဌကလာပ်ရုပ် ရှစ်ပါးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက် ထားကြောင်း ဘုရားသခင်မှ ဒေသနာမှာ အသေအချာ ဟောထားပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ အရာတိုင်းမှာ ဓာတ်လေးပါးပါဝင်သဖြင့် အပူနှင့် အအေးလည်း ပါဝင်ပြီး ဖြစ်နေပါသည်။ အရာရာတိုင်းမှာ ရသနှင့် သြဇာ ပါဝင် သည်ဟု ဟောထားသဖြင့်လည်း ဓာတ်လေးပါးမှ ဦးဆောင်သော ဓာတ်အရလည်းကောင်း၊ ဓာတ်များ၏ ပါဝင်မှု အချိုးအဆအရ လည်းကောင်း မူတည်၍ ချို၊ ချဉ်၊ စပ်၊ ဖန်၊ ခါး၊ ငန်၊ ပူ၊ ဆိမ့် ဟူသော အရသာ၊ သြဇာဓာတ်များ လည်း ပါဝင်ကြပါသည်။

ဓာတ်တို့ပါဝင်မှု အမျိုးအစား၊ အချိုးအဆအရ အပူလည်း ရှိမည်၊ အအေးလည်း ရှိမည်၊ ဓာတ်စာတခုခုသည် အာပေါနှင့် ပထဝီပါလျှင် ဆိမ့်ချိုသော အရသာ၊ ပထဝီနှင့် တေဇောပါလျှင် ချဉ်သော အရသာ၊ တေဇောနှင့် အာပေါပါလျှင် ငန်သော အရသာ၊ ဝါယောနှင့် ပထဝီပါဝင်လျှင် ဖန်သော အရသာ၊ ဥါယောနျင့် တေဇောပါလျှင် စပ်သော အရသာ၊ ဝါယောနှင့် အာကာသဓာတ်တို့ ပါဝင်လျှင် ခါးသော အရသာ ရှိကြသည် - ဟူ၍ ကျက်မှတ်ခဲ့ဘူးပါသည်။ ချို၊ ဆိမ့်၊ ဖန်၊ ချဉ်၊ ငန်သည် အအေးဓာတ်ဖြစ်၍ ပူ၊ စပ်၊ ခါးသည် အပူဓာတ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ အရသာတို့ကို ပြန်ချုပ်လျှင် ဓာတ်လေးပါးပင် ပါဝင်၍ အပူ၊ အအေး နှစ်ပါးသာ ရှိပါသည်။

၎င်းအပြင် ကမ္ဘာဦးတည်စကပင် သတ္တလောက၊ သြကာသလောက အားလုံးရှိ ခန္ဓာကိုယ်၊ ဒြပ်ဝတ္ထု အားလုံးတို့သည် နေ့အပူ၊ ညအအေး ဟူသော နေ၊ လတို့၏ အပူ၊ အအေးဓာတ်သဘာဝ နိယာမ သက်ရောက် လွှမ်းခြုံမှု အမြဲတန်းကျရောက်လျှက် ထိတွေ့ခံနေကြရ၍လည်း ဆေးဟု ခေါ်ဆိုအပ်သော ပေါက်သမျှ နွယ်မြက် သစ်ပင်၊ သစ်မြစ်၊ သစ်ဥမှန်သမျှ အရာအားလုံးတို့သည် အပူ၊ အအေးဟူသော နေလပင် ဖြစ်ကြပြန်ပါသည်။

အယဉ်နှစ်ပါး၊ ဥတုသုံးပါး၊ ရတုခြောက်ပါး၊ ရာသီဆယ့်နှစ်ဝ၊ နက္ခတ်နှစ်ဆယ့်ခုနှစ်လုံး ခြုံး၍ပြသော် အန္တော၊ ကဗ္ဘေ၊ စရေ၊ ဝံသေ၊ ဓာတ်လေးထွေ၊ ပြန်ချုပ်က နေလပင် ရလေသည်။

တဖန် လောကသုံးပါးရှိ အရာအားလုံး ကမ္ဘာဦးအစကပင် အမည်အားလုံး ရှိခဲ့ကြ၍လည်း ပုဂ္ဂလပညတ် ဆရာက - “ဘုရားဟောဒေသနာနှင့် လင်္ကာသွားအလာမှာ၊ ကပ်ကမ္ဘာအဆက်ဆက် သံသရာဝန်းဆက်တွင် အသက်ရှိ သတ္တဝါနှင့် အသက်မဲ့တွင် အမည်မှည့်၍ ခေါ်လေသည့် အရာကို ပညတ်ဟု မှတ်ရမည်” ဟု (နှာ-၄၁)တွင် ပြဆိုထားသဖြင့် လည်းကောင်း၊ ပညတ်ပေါ်၍ နံပေါ်သစ်ပင် ဆေးဘက်ဝင်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ပညတ္တေသု ပညတ်တို့၌ ဓာတုဓာတ်တို့သည် အတ္ထိ သန္ထိ ရှိကြကုန်၏ - ဟူ၍လည်းကောင်း ဆိုသဖြင့် အမည် ပညတ်ရှိသော အရာတိုင်း ဓာတ်ရှိ၏။ ဓာတ်ရှိ၍လည်း အပူ၊ အအေးဟူသော နေ၊ လ ရှိပြန်သည်။

ဤသို့လျှင် ဒေသနာဆေးပညာ၊ နက္ခတ်ဆေးပညာ၊ အာယုဗေဒဆေးပညာနှင့် ပုဂ္ဂလပညတ်ဆေးပညာ - မည်သည့် ဆေးပညာရှုထောင့်မှမဆို ပြန်၍ချုပ်သော် အားလုံးသည် အပူ၊ အအေးဟူသော နေနှင့် လတို့မှာပင် ချုပ်ရလေသည်။

ပုဂ္ဂလပညတ်ဆေးပညာသည် မိုးကျရွှေကိုယ် တသီးတခြား ပေါ်လာသော ပညာမဟုတ်ပါ။ အမည်ကို မေး၍ ဆေးကုသခြင်းဖြင့်လည်း အကြောင်းအကျိုးကင်းသော ပညာမဟုတ်ပါ။ ပညတ်၏ နောက်ကွယ်မှာ ရှိသော ပထဝီ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယောဟူသော ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အာဟာရတည်းဟူသော အကြောင်းတရား လေးပါးတို့၏ တည်ရာ မဟာဘုတ်လေးပါးကိုသာ ကုခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

ပုဂ္ဂလပညတ်ဆရာမှလည်း “သတ္တလောက၌လည်း ပထဝီ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယော ဟူသော မဟာဘုတ်လေးပါး ရှိသည်။ သြကာသလောကမှာလည်း ပထဝီ၊ အာပေါ၊ တေဇော၊ ဝါယောဟူသော မဟာဘုတ်လေးပါး ရှိသည်။ ထိုမဟာဘုတ်တို့သည် ဖောက်ပြန်ပျက်စီးတတ်သည်။ ဖောက်ပြန်ပျက်စီး တတ်သော သဘောတရားမှန်သမျှ သီတဥဏှ၊ အပူအအေးတည်းဟူသော အကြောင်းတရားနှစ်ပါးကြောင့်သာ ဖောက်ပြန်ပျက်စီးရလေသည်။” ဟူ၍ ဘုရားဟောဒေသနာအရ အသေအချာ ပြထားပါသည်။ သို့ပါ၍ ပုဂ္ဂလပညတ်ဆေးပညာသည် အခြားသော ဆေးပညာများနှင့် မဆန့်ကျင်ဘဲ တသဘောတည်းပင်ဖြစ်ကြောင်း နှိုင်းယှဉ်သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။

ပထမကျော်ဆရာသိန်း၏ ပုဂ္ဂလပညတ်အလင်းပြဆေးကျမ်းကို လေ့လာကြည့်လျှင်လည်း စာမျက်နှာ (၁၂၄)တွင် (ဝါဒသုံးသွယ်၊ ဉာဏ်ချယ်လှယ်)ဟူသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဒေသနာ အယူအဆ၊ အာယုဗေဒ အယူအဆ၊ နက္ခတ်ကျမ်းလာ အယူအဆနှင့် ပုဂ္ဂလပညတ် အယူအဆဟူ၍ အယူအဆများ ခွဲခြား၍ တင်ပြထား ပါသည်။ တူညီသည့် အချက်များလည်း ရှိသည်။ မတူကွဲပြားသော အချက်များလည်း ရှိသည်။ စာမျက်နှာ (၁၃၄)တွင် (နှိုင်းနှိုင်းချိန်ချိန် သုခမိန်)ဟူသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် - တနင်္လာနံသင့် အက္ခရာတို့ဖြင့် မှည့်ခေါ်ပညတ် ထားသော အက္ခရာဝတ္ထုတို့၌ ချို၊ ချဉ်၊ စပ်၊ ဖန်၊ ခါး၊ ငန်၊ ဆိမ့် ဟူသော အရသာများ ရှိကြရာ ရောဂါဝေဒနာ၊ လက္ခဏာအလိုက် သင့်လျော်သော အရသာကို ရွေးချယ်ပေးရမည်ဟုလည်း လမ်းညွှန်ပြထားပါသည်။

ဆရာကြီး ဦးအေးမောင်၏ နေလကမ္ဘာ ပုဂ္ဂလပညတ်ဆေးကျမ်း၏ ဒုတိယ ကဏ္ဍတွင်လည်း လေ၊ သည်းခြေ၊ သလိပ်၊ အပုပ်၊ အာကာသတို့နှင့်လည်း ပြသည်။ အပူနာလေးပါး၊ အအေးနာလေးပါးနှင့်လည်း ပြသည်။ ပြတက်၊ ဒွေးဝန်းနှင့် တြိဒေါသ၊ အာယုဗေဒအခန်းလည်း ပါ၏။ ဓာတ်တစ်ပါးချင်း အလွန်အယုတ်၊ ဓာတ်ခြင်းတွဲစပ်ပုံစသည်တို့ဖြင့် ဘက်ပေါင်းစုံမှဖွင့်ဆိုထားသည်များလည်း တွေ့ရပါသည်။ ဆေးပညာအယူအဆ အားလုံးကို ပုဂ္ဂလပညတ်ဆေးပညာတွင် ထည့်သွင်းချုပ်၍ ကုသနိုင်ကြောင်း ပြဆိုထားပါသည်။

နေလဝိဇ္ဇာဓာတ်ဆရာဦးကျော်လင်း၏ ပုဂ္ဂလပညတ်အဖွင့်ကျမ်းဖြစ်သော နေလဝိဇ္ဇာဆေးပညာ ဓာတ်ကျမ်းမှာမူ အဆင့်(၁၂)ဆင့် ခွဲခြားထားပြီး ပုဂ္ဂလပညတ်၏ ပါပသောမ၊ ရုပ်ဆေးနာမ်ဆေးတို့ကို တိုက်ရိုက် မပြသေးဘဲ ရှေ့ပိုင်း(၆)ဆင့်မှာ သဘာဝဓမ္မနှင့် ဒေသနာနယကို အခြေခံသော အပူနာလေးပါး၊ အအေးနာ လေးပါးတို့ကို ပူအေး၊ တက်သက်၊ ပွင့်ပိတ်ရောဂါ လက္ခဏာအရ ဆေးချက်များဖြင့်လည်း ပြသည်။ ချို၊ ချဉ်၊ စပ်၊ ခါး၊ အငန်၊ အပူ၊ အဆိမ့် - ဟူသော အရသာများဖြင့်လည်း ခွဲ၍ပြသည်။ သဘာဝဓမ္မဆေးပညာ၊ ဒေသနာနယ ဆေးပညာရှင်နှင့် အာယုဗေဒဆေးပညာရှင်များ အားလုံး လက်ခံနိုင်ဖွယ်ပင် ဖြစ်ပါသည်။

ဆရာကြီးဦးကျော်လင်း၏ ရည်ရွယ်ရင်းဆန္ဒမှာ တိုင်းရင်းဆေးပညာရှင်အားလုံးသည် ဂိုဏ်းခွဲခြားခြင်း မရှိ၊ အားလုံးတစ်သဘောတည်း ချုပ်လိုက်က အပူ၊ အအေးဟူသော နေလနှစ်ပါးမှာ လာ၍ပေါင်းဆုံကြောင်းကို ၎င်းရေးသားသော နေလပညာနှင့် ပါစကတေဇောဓာတ်ကျမ်း စာမျက်နှာ(၁၃၉) ဇီဝကကုထုံး ဝမ်းမီးလင်္ကာတွင် “ဝမ်းမီးပညာ၊ နည်းများစွာတွင်၊ အနာရှစ်ပါး၊ ဓာတ်လေးပါးဟု၊ ထင်ရှားမှန်စွာ၊ ဤလူ့ရွာ၌၊ ပညာအားလုံး၊ စု၍ ချုံးက၊ နေလတွင်ရပ်၊ အကုန်ပြတ်၏၊ ပညတ်၊ ပရမတ်၊ ကွဲအောင်ဖြတ်၍၊ ရုပ်ဓာတ်၊ နာမ်ဓာတ်၊ နဝင်းကပ်ကာ၊ ရန်ဓာတ်၊ မိတ်ဓာတ်၊ ထိုနှစ်ရပ်ကို၊ ပိုင်းဖြတ်ထိုးထွင်း၊ သိကြားမင်း၏၊ ဝရဇိန်လက်နက်၊ မိုးကြိုးစက်သို့၊ ပစ်ခတ်တိုင်းသာ၊ ထိမှန်ရာသည့်၊ ကိုင်ရာဆေးဖြစ်၊ သမားစစ်မှာ၊ ရွက်ခေါက်မြစ်သီး၊ လိုရာပြီး၏” ဟူ၍ ပြဆိုထားပါသည်။

ဝေဒနာတစ်ခုကို ဒေသနာနည်း၊ သဘာဝဓမ္မနည်းတို့ဖြင့် အပူနာ၊ အအေးနာ၊ အတက်နာ၊ အသက်နာ၊ အပွင့်နာ၊ အပိတ်နာဟူ၍ ခွဲခြားနိုင်သည်။ အာယုဗေဒနည်းအားဖြင့်လည်း သလိပ်၊ သည်းခြေ၊ လေ၊ တြိဒေါသ လွန်သည်၊ ယုတ်သည်၊ ပွားသည်၊ ပျက်သည်၊ ပြတက်၊ ဒွေးဝန်း၊ သန္နိပါတ် ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်။ နက္ခတ်ဓာတ်စာ အားဖြင့်လည်းကောင်း၊ သြဌာရိကသုခုမ ဓာတ်စာနည်းအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဆောင်သည်၊ ပျက်သည်၊ ခိုက်သည်၊ ငုတ်သည်ကိုလည်း ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်။ မိမိတို့ကျွမ်းကျင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ပေးသွင်းလိမ်းကျံမည့် ဆေးအမည်တို့ကို လူနာအမည်နှင့် သင့်လျော်ရာ နေ့နံရွေးချယ်၍ ရုပ်နာမ်၊ မိတ်ရန်၊ နဝင်းဓာတ်ညှိ၍ ပေးကုလိုက်ပါက “သိကြားမင်း၏၊ ဝရဇိန်လက်နက်၊ မိုးကြိုးစက်သို့၊ ပစ်ခတ်တိုင်းသာ၊ ထိမှန်ရာသည်၊ ကိုင်ရာ ဆေးမြစ်၊ ရွက်ခေါက်မြစ်သီး၊ လိုတိုင်းပြီး၏” ဟူသော ဆရာဇီဝက၏ ကုထုံးဖြစ်လာပါတော့သည်။

အထက်ဖော်ပြခဲ့သည်များမှာ ဆေးပညာတစ်ရပ်ရပ် ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်ပြီးသူ ဆရာများအဆင့်မှာ မည်သည့်ဆေးဂိုဏ်းကမဆို ပုဂ္ဂလပညတ်ဓာတ်ပညာနည်းကို တဆင့်တက်၍ ပေးကုနိုင်ကြောင်း၊ ထိုသို့ တွဲဖက် ပေါင်းစပ်ကုပေးသဖြင့် မိမိတတ်သိပြီး မူလဆေးပညာကို မထိခိုက်သည့်အပြင် မူလဆေးပညာ၏ အရည်အသွေးသည် မိုးကြိုးစက်ကဲ့သို့ အလွန်အစွမ်းထက်သော သမားဂုဏ်ပြ ဆေးချက်များ ဖြစ်လာမည် ဖြစ်ပါကြောင်း ထပ်လောင်းပြဆိုခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

တိုင်းရင်းဆေးပညာတစ်ရပ်ရပ် ကျွမ်းကျင်ပြီးသော ဆရာများသည် တစ်ဆင့်တက်၍ ပုဂ္ဂလပညတ် ဓာတ်ပညာကို လေ့လာသင့်ကြောင်း၊ တွဲဖက်ကုပါက သမားဂုဏ်ပြ ဆေးချက်များ ဖြစ်လာမည့်အကြောင်းကို ကျိုးကြောင်းဆက်ပုဂ္ဂလပညတ် (၁၇/၁၈)တို့တွင် မိုးကုတ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ဟောစဉ်အမှတ်(၂၁၂-၂၁၆) အမှောင်းငါးစင်း၊ အလင်းငါးချက်တရားတော်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြသထားပါသည်။ တိုင်းရင်းဆေးပညာရှင်များသာမက အနောက်တိုင်းဆေးပညာရှင်များလည်း ပုဂ္ဂလပညတ်ဓာတ်ပညာကို တွဲဖက်အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

သို့ဖြစ်၍ ပုဂ္ဂလပညတ်ဆေးပညာသည် တသီးတခြားဆေးပညာတစ်ရပ်မဟုတ်၊ ရုပ်နာမ်မရှိသော တိုင်းရင်းဆေးပညာဘာသာရပ်အားလုံးကို ရုပ်နာမ်ခွဲခြားတင်ပြပေးသော၊ အားလုံးပါဝင်သော အချုပ်ဆေးပညာ တစ်ရပ်သာ ဖြစ်ပါသည်။ နိဗ္ဗာန်ရရှိရေးအတွက် ဝိပဿနာတရားမှာပင်လျှင် ရုပ်နာမ်ခွဲခြားသိမြင်ဖို့ အရေးကြီး သကဲ့သို့ လောကီပညာနယ်ပယ် ဆေးကုသရာတွင်လည်း ရုပ်၊နာမ်စုံမှ ဆေးသတ္တိပြည့်စုံ၍ သမားဂုဏ်ပြ ဆေးချက်များဖြစ်လာပြီး ဝရဇိန်လက်နက်၊ မိုးကြိုးစက်ကဲ့သို့ ပစ်ခတ်တိုင်း ထိမှန်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း “ဆေးပညာ အချုပ် - ပုဂ္ဂလပညတ်၊ ဓာတ်အတတ်”ဟူ၍ ကျိုးကြောင်းဆက် တင်ပြအပ်ပါသည်။

၁၂.၃.၂၀၁၂